اثر آموزش مبتنی بر مدل مراحل تغییر بر مصرف منظم صبحانه و میان وعده ناسالم در دانش آموزان مدارس ابتدایی شهر قزوین

سابقه و هدف: آموزش تغذیه، جزء کلیدی برنامه های ارتقای سلامت بوده و به بهبود رفتارهای تغذیه ای دانش آموزان منجر می شود. پژوهش حاضر به منظور تأثیر آموزش مبتنی بر مدل مراحل تغییر بر مصرف منظم صبحانه و میان وعده ناسالم در دانش آموزان انجام شد. مواد و روشها: این مطالعه نیمه تجربی روی 300 دانش آموز که به طور تصادفی در دو گروه 150 نفری تجربی و کنترل قرار گرفتند، انجام شد. ابزار گردآوری داده ها با استفاده از پرسشنامه های استاندارد جمع آوری شد. مداخله آموزشی در 4 جلسه در گروه های 10 نفره و یک جلسه مشاوره فردی انجام شد. داده ها قبل و 3 ماه پس از آموزش گردآوری شد و توسط نرم افزار spss 17.0 و با استفاده از آزمون های آماری کای دو، مک نمار، pooled t-test، تی زوجی و آنالیز واریانس همراه با آزمون شفه تجزیه و تحلیل شد. یافتهها: میانگین سنی دانش آموزان 45/0±36/9 و نسبت پسر و دختر در دو گروه برابر بود. در حالی که قبل از مداخله هیچ دانش آموزی حضور در مراحل عمل و نگهداشت را گزارش نکرده بود، پس از اجرای مداخله آموزشی در گروه تجربی 40 درصد دانش آموزان مراحل فعال را گزارش کردند (001/0>p). یافته ها گویای افزایش معنی دار پیش نیازهای تغییر رفتار در گروه تجربی (از 19/6 ± 02/19 به 62/4 ± 08/41)، فرایندهای تغییر (از 01/13 ± 66/53 به 71/14 ± 96/80) و منافع (از 97/8 ± 71/43 به 89/26 ± 01/73) و کاهش سازه هزینه ها (از 89/5 ± 03/27 به 57/3 ± 42/16) هستند (001/0>p) همچنین افزایش معنی داری در میزان مصرف منظم صبحانه و کاهش مصرف میان وعده های ناسالم مشاهده شد (001/0>p). نتیجه گیری: مداخله آموزشی در قالب مدل مراحل تغییر در دوره سه ماهه، تغییرات نسبتاً مناسبی را در رفتار تغذیه ای دانش آموزان ایجاد کرد. با توجه به کم هزینه بودن و اثربخشی آموزش تغذیه ای بر اساس مدل مراحل تغییر، لزوم تعمیم این گونه برنامه های آموزش ضروری به نظر می رسد. واژگان کلیدی: مدل مراحل تغییر، آموزش، مدارس ابتدایی، میان وعده، تغذیه سالم